"de Kroon"
Boerderij 'de Kroon' en haar bewoners
Gepubliceerd: 09 januari 2015
Door: Wim Bindels
Geplaats op: website van Stichting Cultuurbehoud Millsbeek
Op een van de oudste en fraaiste woningen in de Bloemenstraat en Milsbeek is het jaartal 1739 op de voorgevel te lezen. Het gebied maakte in die tijd nog deel uit van het Hertogdom Kleef en viel onder de soevereiniteit van de Koning van Pruisen. Het Kleefse kadaster (1731/1832) leert ons dat op deze plaats al eerder sprake was van een boerderij. De boerderij was in die tijd eigendom van de Erben Peter Krohn en was 11 morgen 111 roeden groot. Een morgen was 8.867,2 m2 en een roede 14,78 m2. Het grootste deel van dit eigendom was in de directe omgeving van de boerderij gelegen. Naast de boerderij lag het “ackerland” en aan de overzijde van de Bloemenstraat langs de Niers de weilanden. Enkele kleinere percelen “ackerland” lagen zuidelijker langs de Bloemenstraat (de zaale) en in het Kampveld. Uit de Kleefse Kadasterkaart blijkt dat van de toenmalige wegenstructuur anno 2014 niet zo veel meer te herkennen valt. Wat de bebouwing in de directe omgeving van de boerderij “De Kroon” (1) betreft was er alleen bewoning op de plaatsen waar in de vorige eeuw de boerderijtjes van v. Dijck (2), Verhasselt (3), Thissen (4) en v. Benthum (5) gevestigd waren. Alhoewel er ook andere theorieën zijn ( De naam zou zijn afgeleid van het kroonvormige verdedigingswerk van het Genneperhuis) is het m.i. waarschijnlijker dat de naam “De Kroon” van de toenmalige eigenaar Peter Krohn zal zijn afgeleid. Ten tijde van de Kleefse kadasterkaart was de boerderij “De Drie Kronen” nog niet aanwezig. Deze naam is mogelijk vervolgens gekozen ter onderscheiding van de oudere boerderij “De Kroon”.
Alleen het zo genaamde dwarshuis is overigens oud. Dit moet indertijd als schipperscafé zijn gebouwd. Voor de woning aan het uiteinde van een wat bredere uitmonding van de Niers moet er een aanmeergelegenheid met een overslagsteiger zijn geweest. Als de Niers voldoende vaardiepte had moet er in de winterdag onder meer het hout uit het Reichswald , zijn overgeladen in grote trekschuiten.
Later werd het gebied waar wij wonen een onderdeel van de Franse republiek. Vele eigendommen werden in die tijd “onteigend” door de Fransen, en mogelijk is ook “De Kroon ”zo in Franse handen gevallen. De boerderij werd volgens de Franse inwonerslijsten van 1800 bewoond door Hend Noij en Theodora van Kempen en hun gezin. Hend was in die tijd agent (een soort ambtenaar) voor de Fransen. Hendrik Stoffelen , eigenaar van de naast Maria Roepaan gelegen grote boerderij “De Hövel” in Ottersum, kocht in 1803 De Kroon, weer van de Fransen. Hend Noij is er waarschijnlijk nog een aantal jaren blijven wonen. Ten tijde van de eerste volkstelling in 1830 werd de boerderij bewoond door Mathis Driessen en Catherina Koenen. Mathis was geboren aan de Onderkant in het gebied dat toen werd aangeduid als Milsbeek hameau”. Catharina was een dochter van Andreas Koenen, de toenmalige eigenaar van de boerderij waar nu Dimitri Verpaalen en Esther Vissers hun theehuisje exploiteren. Via een “schenkingsakte bij het leven” uit 1840 blijkt dat het boerderijtje door Hendrik Stoffelen is geschonken aan zijn dochter Gertruij (Trui van den Heuvel), een dochter uit zijn 2e huwelijk met Marie Hoenselaars. In de akte van schenking werd zij al “herberggiersche” genoemd wat er op zou kunnen duiden dat zij hier toen al woonachtig was. Kort na 1750 moet een zekere Arnoldus Goossens uit Hamont (gelegen in het huidige België) zich als koperslager in de Zandstraat in Gennep hebben gevestigd.
De familie Goossens verspreidde zich via deze stamvader Arnoldus Goossens in onze regio en bracht vele bekende nakomelingen voort. Uit zijn 2 huwelijken werden 13 kinderen geboren waaronder een zoon Peter. In 1840 moet vader Hendrik Stoffelen zijn goederen hebben over gedragen aan zijn kinderen. Dochter Geertrui ( Trui van den Heuvel) kreeg via een schenking door het huwelijk van de in 1813 als 3e zoon van Peter Goossens geboren Hendrik Goossens op 2 april 1846 met de 28 jarige welgestelde Ottersumse Trui van den Heuvel kwam ‘De Kroon’ in 1846 in bezit van de familie Goossens. Trui kreeg De Kroon als bruidsschat mee en moet vele jaren de uitbaatster van het café zijn gebleven. Er kwam al vrij snel jong leven op ‘De Kroon’. In februari van het jaar 1847 werd er op “De Kroon” het eerste kindje in een serie van zeven (4 jongens en 3 meisjes) geboren. De jongens werden na hun leerplichtige leeftijd allen in het bedrijf opgenomen en dit groeide uit tot een van de grootste van Milsbeek. Met als tussenstapje het Hertogdom Limburg, waren wij hier in Milsbeek inmiddels Nederlanders geworden. In 1840 moet de Kroon acht bunder en twintig ellen groot zijn geweest. Door de aankoop van akkergrond en weiland groeide de boerderij annex café als bezit van de familie Goossens uit tot meer dan 20 ha. Het was toen een van de grote boerderijen in Milsbeek geworden.
Zoon Theodorus werd de nieuwe boer op “De Kroon” (de Krônse Dorus). Ook de anderen kwamen goed terecht. De oudste zoon Hendrik werd boer op de pachtboerderij “De Repelhof” in Beers, zoon Jan trouwde met Mina Bindels van de boerderij “De Högt “ in de Bloemenstraat. De oudste dochter Maria “trouwde in” op de boerderij “De Hel” in de Langstraat door haar huwelijk met Jan ten Haaf, Catharina trouwde met molenaar Gradus van de Loo uit Ottersum en dochter Nel met Thei Jetten uit Gennep. Zoon Peter tenslotte werd koetsier bij een dokter uit Cuijk , bleef ongehuwd en woonde tot zijn overlijden op de ouderlijke hoeve . De Krônse Dorus huwde met Aag (Agatha) Poos uit Beers en zij waren niet geïnteresseerd in het voort zetten van het cafébedrijf. Die interesse had wel zijn broer Jan Goossens. De vergunning werd aan hem over gedragen en hij begon even in zuidelijke richting langs de Rijksweg richting Gennep gelegen oude Tol, die toen nog rijkseigendom was, een café. Vooral zijn dochter ‘Marie van den Alde Tol’ werd later een begrip in de gehele regio. De naam ‘De Kroon’ bleef als horecabedrijf ook in de familie en wel via dochter Nel Goossens die gehuwd was met Thei Jetten uit Gennep. Die was eigenaar van het tegenover het gemeentehuis gelegen café. Deze ging na een modernisering voortaan als “Hotel De Kroon” door het leven , dit als herinnering aan de boerderij/café aan de Bloemenstraat waar Nel was geboren. Met de Krônse Dorus en zijn vrouw Agatha kwam er wederom een groot gezin op “De Kroon” want er werden niet minder dan 11 kinderen geboren, zeven zoons en 4 dochters.
De kinderen werden algemeen in Milsbeek aangeduid met de bijnaam “…… van de Kroon”. Nadat de andere kinderen gehuwd of vertrokken waren, bleven de oudste dochter Drika, de oudste zoon Piet en dochter Marie ongehuwd op de boerderij achter. Van de andere kinderen bleven er geen in Milsbeek wonen. Toon (van de Kroon) werd wel een bekende in Milsbeek want hij werd zaakvoerder van de Boerenbond Ottersum waar ook de Milsbeekse boeren lid van waren en hun “boodschappen” deden. Zijn zoon Martien heeft nadat hij van de landbouwschool kwam nog een jaar op de boerderij gewoond met de bedoeling om er een tuindersbedrijf te starten maar zover is het niet gekomen. Hij ging bij zijn vader op de Boerenbond werken en werd degene die de verzekeringstak onder zich kreeg. Dat was toen de LVM (de voorloper van Interpolis). Hij trouwde met Nellie Stoffele en heeft na zijn huwelijk nog enige jaren in de Kanonskamp op de Milsbeek gewoond.
Dorus Goossens overleed in 1934 en zijn vrouw Aag in 1940 . De oude boerderij leed, zoals alle andere woningen in de Bloemenstraat en Milsbeek, behoorlijke oorlogsschade. Het boerderijdeel werd afgebroken en in het kader van de wederopbouw nieuw gebouwd. Het dwarshuis kon gehandhaafd blijven en pronkt nog steeds met het jaartal 1739 in de Bloemenstraat. Van de kinderen die op de boerderij bleven wonen overleed Drika in 1949. Piet en Marie bouwden de boerderij langzaam af. Toen Piet in 1962 overleed bleef Marie alleen in het boerderijtje over en was de boerderij in feite een woonboerderij geworden. Marie was een kranige vrouw die na het overlijden van haar broer Piet vele jaren nog bijna 20 jaar alleen in het boerderijtje bleef wonen. In 1980 overleed zij als laatste op 85-jarige leeftijd. Er was er geen opvolging van uit de familie Goossens. Via neef notaris Goossens uit Boxmeer werd er in april 1981 een publieke verkoop georganiseerd, natuurlijk in Hotel “De Kroon” in Gennep.
Door een noodlottig verkeersongeval kwam hij al korte tijd later in 1983 te overlijden. “De Kroon “ kwam in handen van zoon Paul. Samen met echtgenote Carla bouwde hij al snel een plantenkas en startte hij er een plantencentrum . Paul en Carla exploiteerden 29 jaar lang samen het bedrijf maar na een ziekbed van 3 ½ jaar overleed Carla in 2012. Zoon Ferdinand was het bedrijf inmiddels komen versterken en, na de afronding van zijn studie landschapsarchitect in Velp, kwam ook zoon Michiel in mei 2012 in het eigen bedrijf werken. Inmiddels is Paul opnieuw gehuwd met Wilma en vooral zij is de drijvende kracht geweest van de grote verandering die het bedrijf de laatste twee jaren heeft ondergaan. Samen met Paul en de zonen Ferdinand en Michiel exploiteren zij nu het tuincentrum “De Kroon Flowers” in milsbeek . Een prachtig bedrijf waar we met recht trots op kunnen zijn.
Naschrift:
Voor dit artikel is vooral dankbaar van gebruik gemaakt van het uitvoerige speurwerk van de in 1984 overleden Hendrikus Goossens uit Beers, een afstammeling van de in naar Beers vertrokken broer van de Krônse Dorus. Verder is er gebruik gemaakt van gegevens die verstrekt zijn door Teun Theunissen (een nazaat van Andreas Koenen, Henk Jaspers (gehuwd met Wilmi Goossens), Nellie Goossens-Stoffele en Paul van Lent.
Naschrift schrijver Wiki:
Ik heb het artikel van Wim Bindels integraal overgenomen, zodat zijn bijdrage niet verloren gaat. Hij heeft net als ik gebruik gemaakt van het werk van mijn oom Hendrikus (Harry) Goossens. Het familiewapen van Goossens kan volgens mij nooit bestaan hebben gezien de ‘eenvoudige’ afkomst van ‘onze’ familie Goossens. Ik neem aan dat deze in opdracht van mijn oom is gemaakt. Mijn vader heeft deze vervolgens in glas en lood laten maken en opgenomen in onze trapvenster. Hieronder de opgenomen foto van de eerste en enige reünie in 1984 in het Belgische Hamont van de afstammelingen van familie Goossens. De organisator Hendrikus (Harry) Goossens was net hiervoor gestorven. Links vooraan in het geel staat mijn moeder Maus Beckers en helemaal rechts staat mijn vader Koos Goossens met een baardje en direct erachter ik Richard Goossens met het blonde haar.
