Peter Goossens (1808-1838)

Inleiding

Peter is geen voorouder van ons, maar hij is toch interessant. Ten eerste, omdat hij de zoon was van onze voorouder Petrus Goossens (1777-1856) en ten tweede, omdat hij getrouwd was met onze voorouder Maria van de Loo (1803-1873).

Geboren

Petrus Goossens is op 29 augustus 1808 in Gennep in Departement de la Roër geboren en in de Franse geboorteakte als Pierre ingeschreven en in de omgang Peter genoemd. Hij was zoon van Petrus Goossens en Maria Keukens.

Overlijden Jacobus

Toen Jacubus van Well op 12 februari 1838 was overleden ²², had hij Maria van de Loo, zijn toekomstiger vrouw, op een grote boerderij met vijf minderjarige kinderen achtergelaten, waarvan de oudste veertien jaar en de jongste vier was. Het bedrijf en het gezin hadden een nieuwe boer nodig ²³.

Boerderij

Hoe weten we dat het een groot bedrijf was? Het uittreksel uit de bevolkingsregister van 1840 leert ons, dat Maria, haar nieuwe man Peter, haar twee oudste zonen uit haar eerste huwelijk als landbouwer, haar drie andere kinderen uit haar eerste huwelijk en haar eerste kind uit haar tweede huwelijk, twee knechten en twee inwonende meiden hier woonden ²⁴. Dat zijn veel mensen. Opvallend is dat Maria als ‘arbeidster’ en niet als ‘landbouwer’ staat geregistreerd. Overigens overkwam dit meer boerinnen in Ottersum.

Uittreksel Bevolkingsregister
der Gemeente Ottersum uit jaar 1840.

Naam en voornaam	Leeftijd	Geboren te	Beroep
Peter Goossens	31	Gennep	landbouwer
Maria van de Loo	35	Kessel	arbeidster
Jacobus van Well	14	Ottersum	landbouwer
Willem van Well	12	“	“
Herman van Well	10	“	geen
Gertruda van Well	7	“	“
Johannes van Well	4	“	“
Anna Maria Goossens	1	“	“
…			knecht
…			knecht
…			meid
…			meid

Hun naaste buurman was Petrus Goossens, gehuwd met Geertruida ten Haaf. Geen familie van ‘onze’ familie Goossens.

Tot de bouw van de Oordse brug bestond de vreemde situatie dat men via de stad Gennep moest reizen het om Ottersumse stadhuis te bereiken.
De boerderij lag in de buurtschap De Looi dat bij gemeente Ottersum hoorde, maar De Looi heeft altijd tot de Gennepse parochie St. Martinus behoord. Hun kinderen dus ingeschreven bij de burgerlijke stand van de gemeente Ottersum, maar hun doop bij de doopregisters van de parochie Gennep. In 1852 werd de Niers officieel de scheiding tussen de parochies Gennep en Ottersum.

Tranchotkaart (1903-1920)

Napoleon had Jean Joseph Tranchot, een Franse kolonel en veldtopograaf, opdracht gegeven om het gebied tussen de Maas en de Rijn in kaart te brengen. Zijn kaart is in de jeugd van Maria (tussen 1903 en 1820) gemaakt. Op de uitsnede hierboven is links Gennep en Ottersum in getekend en rechts eens aantal huizen ‘In de Loy’ (= De Looi). Een van die rode puntjes moet dus hun boerderij zijn geweest.
Op de kaart zie je ook heel duidelijk, dat vlak langs het riviertje de Niers weilanden lagen (lichtgroen), waar het vee kon grazen. Uniek voor Nederland, is dat hier en vooral ook bij de zogenaamde Maasheggen voorkomen. In de uiterwaarden van de Maas zijn een groot aantal kleine percelen die begrensd zijn met Meidoorn- en Sleedoornheggen. Deze heggen zijn in elkaar gevlochten vormen zo een ondoordringbare afscheiding. De maasheggen zijn het oudste cultuurlandschap van Nederland en worden al in Caesars werk over de Gallische oorlogen genoemd. Net wat hoger gelegen dan de weilanden vinden we de akkerlanden (wit), en in het geval van Gennep ook veel (moes)tuinen. Dit is de vruchtbare grond waar het grondwaterpeil niet te hoog staat en vanwege de nabijheid van de stad zijn op de Kleefse kadasterkaart, zie kaart hieronder, ook veel kleine (moes)tuinperceeltjes te zien. Richting het zuidoosten zijn de hogere woeste gronden te vinden. Deze komen overeen met het maas- duinenlandschap.

1838: Huwelijk

Op 12 december 1838 trouwt akkerman Peter (30) ³⁰ met weduwe Maria van de Loo (35), geregistreerd als landbouwster van beroep. In Gennep (Hertogdom Limburg binnen het Koninkrijk der Nederlanden en gebied van de Duitse Bond).

Maria en Peter krijgen ook vijf de kinderen:

• vi. Anna Maria (1839-1888) ³¹
• vii. Karel (kerkelijk: Carolus) (1841-1922) ³²
• viii. Peter (1842-1915) ³³
• ix. Johannes Hendrikus (1845-1938) ³⁴
• x. Leonardus (1848-1928) ³⁵

In het volgende tienjarige bevolkingsregister staan de laatste vier kinderen ook in het gezin vermeld ³⁶ In de archieven van Gennep vinden we Maria bij de huwelijken van haar zoon Peter (27) met de veel oudere Theodora Kamps (42) ³⁷ en dochter (Anna) Maria (29) met Coenradus van Bergen (27) in 1869 ³⁸ terug. Wat opvalt is, dat de naam Goossens in Gennep weer met dubbele “oo” wordt geschreven.

In 1849 sterft haar moeder Maria Elisabeth Janssen en vijf jaar later in 1854 ook haar vader Johann Heinrich van de Loo.

Na het huwelijk van Willem van Well in 1952, haar tweede zoon uit het eerste huwelijk, vertrekken Maria en Peter Goossens met zoon Johannes uit haar eerste huwelijk en de kinderen uit haar tweede huwelijk naar Gennep. Het nieuwe adres is Zandstraat 75, niet ver van Peters ouderlijk huis Zandstraat 62. Hier verbleven op dat moment nog zijn vader Peter Goossens met zijn tweede vrouw Elisabeth van de Camp en hun kinderen uit het tweede huwelijk. Harry Goossens hypothese (in zijn boek ‘De Familie Goossens’) is, dat Willem van Well, al of niet met de andere kinderen Van Well, het ouderlijke bedrijf in de Looi had overgenomen en Peter Goossens een andere boerderij in Gennep had verworven.

In 1862 waren de volgende panden door haar schoonfamilie ‘Goossens’ bewoond:

• Zandstraat 62: Elisabeth van de Camp met de nog aanwezige kinderen uit haar huwelijk;
• Zandstraat 75: Petrus Goossens jr. en gezin. Johannes van Well was inmiddels gehuwd met Elisabeth Goossens, een halfzusje van zijn stiefvader en had zich elders gevestigd;
• Tuulakker 144: Hendrikus Theodorus Goossens, de oudste zoon uit het huwelijk van Peter Goossens sr. met Elisabeth van der Camp.

Enkele jaren later waren daar nog:

• Molenstraat 122: Hendrikus Go(os)ens uit 1832
• Molenstraat 124: Joseph Go(os)ens

Hierboven een uitsnede van de kadastrale kaart uit 1821 van Gennep. De prominente (belastingvrije) gebouwen zijn in blauw en de Molenstraat in geel aangegeven. Als de adressen nog overeenkomen met nu, dan lagen de de twee panden aan de Zandweg (met rode stippen aangegeven) tegen over elkaar direct bij de stadspoort (de Zandpoort) en net buiten de vestigingsmuren en lagen de panden in de Molenstraat ook niet ver van die stadspoort, maar nu binnen de vestigingsmuren. De Zandpoort is overigens al begin 19e eeuw weggehaald.

Vanaf 1866 verlaten ook haar kinderen uit het huwelijk met Peter het ouderlijk huis.

• 1866: Na zijn huwelijk met Wilhelmina Verdijk uit Oeffelt, dochter van de burgemeester aldaar, vertrekt Karel op 1 augustus naar de Looi (Ottersum);
• 1869: Dochter Anna Maria trouwt in Gennep met Conrad van Bergen;
• 1870: Zoon Petrus trouwt met Theodora. Kamps, weduwe van Jacob van Bergen ³⁹.

All in the family

Tijdens mijn onderzoek viel het me op dat de naam Goossens en de naam Jansen vaak voorkomen in de kwartierstaat van Maria. Nader onderzoek heeft me het volgende geleerd:

Goossens
Maria’s kleindochter (en mijn overgrootmoeder) Maria Catharina van Well was getrouwd met Hendrikus Goossens jr. Hij was de zoon van Hendrikus Goossens sr., de oudste broer van haar tweede man Pierre (Peter) Goossens. Zoon Johannes van Maria van de Loo en Jacobus van Well zou op zijn beurt trouwen met Elisabeth Goossens, de stiefzus van haar tweede man Peter Goossens. Maar er was nooit sprake van in genetische zin van een familieband. Op de foto bij paragraaf ‘Kleding’ Trui met een toer.

Jansen

In het boek “De Familie Goossens” stelt H. Goossens dat bruid Jacob van Well en bruidegom Maria van de Loo volle neef en nicht van elkaar zijn; hun moeders Johanna Maria Elisabeth Jansen (1760–1822) ⁴⁰ en Anna Elisabeth Jansen (1767-1849) waren gezusters van elkaar, beide dochter van Joannes Jansen (±1735-). Ik ben dit verhaal gaan controleren en met de huidige beschikbare gegevens ben ik tot de conclusie gekomen, dat ze toch geen zussen zijn:

• Johanna Maria Elisabeth Jansen is op 30 april 1760 in Hommersum (Pruisen) geboren, met 20 jaar op 30 april 1780 in Hommersum (Pruisen) met Jacobus (Jacob) van Well getrouwd en op 6 juli 1822 in Ottersum (Verenigd Koninkrijk der Nederlanden), zij was toen 62 jaar oud. Dochter van Johannes Jansen en Henricae Peters.
• Anna Elisabeth Jansen is op 30 november 1767 in Hassum geboren, met 29 jaar op 11 juni 1797 in Kessel getrouwd met Johann Heinrich (Hendrik) van de Loo en op 2 maart 1849 in Kessel overleden, zij was toen 81 jaar oud. Dochter van Joannes Jansen en Esther Plancken.

Vervolgens Joanna Janssen, de vrouw van Arnoldus Goossens, getoetst.

• Joanna Janssen is op 15 juni 1744 in Gennep geboren, getrouwd met Arnoldus Goossens en op 25 oktober 1814 in Gennep overleden, zij was toen 70 jaar oud. Dochter van Henry Jansen en Theodora Schutjens.

Ik heb geen informatie over hun ouders en kan daarom niet vaststellen of het dan wel nichten of achternichten van elkaar zijn. Zie ook de hierboven opgenomen sterk vereenvoudigde kwartierstaat.

Kuyperkaart van gemeente Ottersum

Links de Kuyperkaart van de gemeente Ottersum met daarop aangegeven Ottersum, Zwartenweg, Milsbeek, Aaldonk, Dam, Zelder, Looi, IJshovel, Konings Ven, Gennepsche Turfven, Ottersumsche Turfven, den Longenhorst, Zeldersche Heide, Gennepsche Bergen, Looijer Heide, Groote Sliep, Kanon Kamp en De Maas ⁴⁶.

De gemeente had in die tijd 1900 inwoners en was 2737 hectare groot. Het dorp Ottersum vormde met 12 gehuchten de gemeente. Het had 1.800 inwoners die bijna allemaal van de landbouw leefden, waarvan ruim 200 in Ottersum zelf gevestigd zijn. Verder 3 pottenbakkerijen, 1 brouwerij, en een R. K. Kruiskerk, die in 1842 voor meer dan de helft is vergroot is ⁴⁷.

Stad en regio

Ottersum 1886

Uit het huwelijksregister leren we dat Peter en Maria een landbouwbedrijf hadden. De boerderij lag in de Looi in de buurt van het riviertje Niers en de grond bestond uit oude rivierklei en hierdoor geschikt voor landbouw. In de winter overstroomden jaarlijks aan beide zijde van de Niers hectaren weilanden en soms ook de iets hoger gelegen akkerland. Later (in 1880) was er in Gennep een watersnoodramp. Hoewel het stadje is gebouwd op een verhoging, een lage Maasduin tussen de Maas en de Niers, komt toch bijna de hele stad onder water te staan.

Iets meer te westen lagen de uitgestrekte zandgronden van de Peel en hier stond voor de grote ontginningen de veeteelt op de voorgrond ²⁵, waarbij in sommige streken, zoals in Venray, de schapenteelt van belang was ²⁶. Dit geeft nog maar eens aan hoe arm dit gebied nog was in 1839. De aansluiting bij Nederland had nog geen merkbare positieve gevolgen gehad. De bedrijven in Noord-Limburg behoorden tot de kleinsten van Nederland ²⁷. Tweederde van de landbouwbedrijven was kleiner dan 5 ha ²⁸.
De dunbevolkte streek is in de 19e eeuw voor handel en nijverheid niet interessant, de bodemgesteldheid (zand, heide, bos) nodigt niet uit tot intensieve landbouw of veeteelt. Uit stadsrekeningen en belastinglijsten blijkt dat Gennep vier of vijf welgestelde families kende en voor de rest uit dagloners en keuterboertjes bestond. Hygiënische toestanden waren erbarmelijk en het onderwijs stond op laag niveau. In 1878 werd Gennep getroffen door een besmettelijke keelziekte, waardoor er 45 kinderen stierven en de scholen moesten sluiten.
Zoals we al eerder bij ‘onze’ familie Goossens in de Kempen hebben gezien, moesten ook in de Peel boeren hun inkomsten uit het landbouwbedrijf vaak aanvullen met inkomsten uit andere werkzaamheden, bijvoorbeeld door als hoefsmid of als wagenmaker te werken. Ook hielden zij soms een herberg of was er sprake van een brouwerij. Er waren ook personen met veel grondbezit, zoals de adel, die hun grond in kleine kavels aan de boeren verpachtten.
Op de kaart uit 1868, is de nieuwe spoorlijn nog niet ingetekend. Wel is duidelijk dat het kerkdorp Ottersum vlakbij het stadje Gennep ligt. De gemeente Ottersum had toen 1.900 inwoners en gemeente Gennep met 1.400 inwoners zelfs nog minder. Het was oprecht een dunbevolkte streek.

De gemeentelijke indeling van beide gemeente was niet logisch, iedere gemeente had grond aan beide zijden van de Niers. De parochiële indeling was wat dat betreft veel doelmatiger; wat van het zuiden gezien vóór de Niers lag behoorde tot parochie Gennep en wat er achter lag tot parochie Ottersum.
Looi behoorde tot gemeente Ottersum, maar voor wat betreft de parochiële indeling tot Gennep, vandaar dat hun kinderen bij de geboorte staan ingeschreven in de burgerlijke stand van gemeente Ottersum en hun doop aangetekend is in de doopregisters van parochie Gennep.
Ook maatschappelijk was Looi meer op Gennep georiënteerd. Dit, omdat de toenmalige overgang over de Niers van dit over-Nierse gedeelte naar de dorpskern van Ottersum via de oude Niersbrug te Gennep liep. Er was nog een andere rivierovergang, naar die liep over Duits grondgebied over de Hamse brug bij het Groenwald en was een omweg. En er waren geen veerponten ²⁹.

De Peel

Peel delisle 1743

Iets meer te westen lagen de uitgestrekte zandgronden van de Peel en hier stond voor de grote ontginningen de veeteelt op de voorgrond ²⁵, waarbij in sommige streken, zoals in Venray, de schapenteelt van belang was ²⁶. Dit geeft nog maar eens aan hoe arm dit gebied was in 1839. De aansluiting bij Nederland had nog geen merkbare positieve gevolgen gehad. De bedrijven in Noord-Limburg behoorden tot de kleinsten van Nederland ²⁷. Tweederde van de landbouwbedrijven was kleiner dan 5 ha ²⁸.

Armoede

De dunbevolkte streek is in de 19e eeuw voor handel en nijverheid niet interessant, de bodemgesteldheid (zand, heide, bos) nodigt niet uit tot intensieve landbouw of veeteelt. Uit stadsrekeningen en belastinglijsten blijkt dat Gennep vier of vijf welgestelde families kende en voor de rest uit dagloners en keuterboertjes bestond. Hygiënische toestanden waren zijn erbarmelijk en het onderwijs stond op laag niveau.

Zoals we al eerder bij ‘onze’ familie Goossens uit Hamont in de Kempen hebben gezien, moesten ook in de Peel boeren hun inkomsten uit het landbouwbedrijf vaak aanvullen met inkomsten uit andere werkzaamheden, bijvoorbeeld door als hoefsmid of als wagenmaker te werken. Ook hielden zij soms een herberg of was er sprake van een brouwerij.

Er waren ook personen met veel grondbezit, zoals de adel, die hun grond in kleine kavels aan de boeren verpachtten.

Kleding

Maria Catharina van Well, kleindochter Maria van de Loo

Veel mensen liepen op klompen en in Oost-Brabant en Noord-Limburg (waarschijnlijk ook daarbuiten) droeg iedereen zwarte sobere kleding en een hoofddeksel, ook kinderen. Boeren hadden doordeweeks een pet op en als ze naar de kerk gingen of op feesten een hoed op. De boerin droeg vanaf achttien jaar doordeweeks een witte muts, welke bestond uit een kanten middenstuk, een geborduurde 'bodem' die boven op het hoofd werd gedragen. Om de muts heen zat gekloste kant die boven het voorhoofd in een golfpatroon was geplooid. Op zondag als ze naar de kerk ging en bij speciale gelegenheden droeg ze daar een toer (Limburgs) of poffer (Brabants) overheen. Een toer of poffer is een hoefijzervormige kanten bloemenkrans met op de rug afhangende linten die boven op de muts werd gezet. De muts met poffer was niet alleen een kunstig maar ook een prijzig kledingstuk. In 1910 kostte de combinatie muts met poffer 100 gulden: 75 gulden voor de muts en 25 gulden voor de poffer. De vrouw was dan ook terecht trots op haar hoofddeksel.

De Kroon

Een klein uitstapje. Helemaal bovenin de kaart van Ottersum uit 1886 ligt de boerderij ‘De Kroon’. Voor de Fransen invasie eigendom een zekere Peter Krohn. Hendrik Stoffelen, eigenaar van de naast Roepaan, later Maria Roepaan, gelegen grote boerderij ‘De Hövel’ in Ottersum, kocht in 1803 ‘De Kroon’ van de Fransen. Via een “schenkingsakte bij het leven” uit 1840 blijkt dat het boerderijtje door Hendrik Stoffelen is geschonken aan zijn dochter Gertruij (Trui van den Heuvel), een dochter uit zijn 2e huwelijk met Marie Hoenselaars. Zij (28) trouwt Hendrik Goossens op 2 april 1846 en zo kwam ‘De Kroon’ in bezit van ‘mijn’ familie Goossens. Hun oudste zoon, Hendrik jr., trouwde op in 1883 met Maria Catharina van Well, de kleindochter van Maria van de Loo, zie schema boven. Maar hoewel Hendrikus jr. als oudste zoon normaal gesproken de boerderij van zijn ouders zou moeten overnemen, vestigde het jonge paar zich niet in ‘de Kroon’, maar namen Maria en Harry hun intrek in de grote pachtboerderij ‘De Repelvoort’. In Beers, in de Overmaase, zoals ze dat daar vroeger noemden.

1845: Strenge winters

In Maria's tijd waren de winters in Nederland nog behoorlijk koud en lang. Vooral de winter van 1844/45 was koud. Na een extreem koude december en februari kwam maart 1845 uit op een gemiddelde temperatuur van -2,3 graden tegen 4,6 normaal in die tijd (de normaal nu is 6,2 graden). En ook nog eens gemeten in Zwanenburg, dat ligt ten westen van Amsterdam. Het zal in Gennep nog wel iets kouder zijn geweest. De maand begon bijzonder koud met negen ijsdagen op rij. Dat is meer dan een normale winter telt tegenwoordig! Daarna werd het iets minder koud en vielen sneeuwbuien. De ergste kou moest nog komen. Tussen 12 en 17 maart bleef het opnieuw vriezen en met op 13 en 14 maart een minimum van zelfs -13,3 graden. Pasen viel in 1845 opvallend vroeg op 23 maart. Het ijs op de meren en rivieren was maar liefst 30 cm dik. Tot eind maart kon nog gemakkelijk over de rivieren worden gereden met paard en wagen.

1845: Gennep uit zijn isolement

Gennep heeft altijd al aan de grens gelegen en heeft daarom nooit veel bloei gekend, maar in de eerste helft van de 17e eeuw wordt het helemaal lastig aangezien Gennep in een oorlogszone komt te liggen van de 80-jarige oorlog. Na deze oorlog wordt Gennep weer een rustig stadje. De handelsroutes gaan nog steeds voorbij aan Gennep en er vindt vrijwel geen uitbreiding plaats. Ook toen Gennep in 1815 Nederlands werd veranderde er niet veel ⁵⁰. Maar door de Belgische periode ontstond er in Holland, nadat het oosten van Limburg weer Nederlands werd, toch de behoefte om Nederlands Limburg sterker in het land te integreren. Een van de projecten die hiervoor moest zorgen, was de aanleg van de rijksweg Nijmegen-Maastricht in 1845. Deze verbinding noord-zuid liep door Gennep en haalde het stadje uit haar grote isolement.

1948: Revoluties en een grondwet

Begin 1848 greep het door de gevestigde orde gevreesde revolutiespook in grote delen van Europa om zich heen. Nederland keek angstig naar België, want in een dergelijk revolutionaire situatie zou België immers Limburg kunnen opeisen. Het Frankfurter Parlement besloot in 1848 dat het hertogdom Limburg “ein Deutsches Bundesland wie jedes ander” was en dat het niet verenigd kon blijven met Nederland.
Limburg was een onbeduidend gewest en door Limburg zouden conflicten kunnen ontstaan tussen Den Haag en de Duitse Bond. Was Limburg dat wel waard, vroegen de Hollanders zich af?

Ook koning Willem II werd bang en gooide op 13 maart 1848 het roer om. Zonder zijn kabinet erin te kennen gaf hij de liberaal Thorbecke opdracht een nieuwe grondwet op te stellen.

Minister – president Thorbecke voerde vanaf het eerste moment een Limburg vriendelijk beleid om de Limburgers te integreren in Nederland. Thorbecke werd daarom ook verantwoordelijk gehouden voor het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, die tot de val van het kabinet en nieuwe verkiezingen leidde. Toen Thorbecke in april 1853 moest aftreden zorgden de Maastrichtse burgers ervoor dat hij namens het kiesdistrict Maastricht werd herkozen in de Tweede Kamer, want voor het noorden was hij persona non grata geworden. Hierdoor ging men de band met de Duitse Bond steeds meer als overbodig ervaren.

1949: Grondwet in Duitsland

Ook in het oude vaderland van Maria, waar nog veel van haar familie woonde, waren grote veranderingen.  De nieuwe regeringen wilden meer inspraak en vrijheden, maar wensten ook de vrije losse Duitse statenbond om te smeden naar een meer hechte natie. Dit zou in 1849 leiden tot een grondwet voor geheel Duitsland.

1850: Bevolkingsregister

In het volgende tienjarige bevolkingsregister staan de laatste vier kinderen ook in het gezin vermeld ³⁶ In de archieven van Gennep vinden we Maria bij de huwelijken van haar zoon Peter (27) met de veel oudere Theodora Kamps (42) ³⁷ en dochter (Anna) Maria (29) met Coenradus van Bergen (27) in 1869 ³⁸ terug. Wat opvalt is, dat de naam Goossens in Gennep weer met dubbele “oo” wordt geschreven.

1866: Provincie Limburg

In 1866 verliet de Noord-Duitse grootmacht Pruisen de Duitse Bond met enkele bondgenoten omdat ze in conflict waren met vooral de andere grootmacht Oostenrijk. Er kwam hiermee een eind aan de Duitse Bond. Deze werd vervangen door een eerste echte federatie van 22 voorheen onafhankelijke staten van Noord-Duitsland. Vijf jaar later zouden de zuidelijke Duitse landen, behalve Oosterijk, aansluiten en ontstond het Duitse Rijk. Limburg en Luxemburg zouden tijdens de oprichting in 1887 géén deel worden van de Noord-Duitse Bond. De titel hertogdom had voor Limburg hierna geen betekenis meer.

1869: Aanleg spoorweg onder Gennep

Station Gennep ca. 1920

De tweede grote verandering waar Gennep mee te maken kreeg, was het spoor. Eind jaren ‘60 van de 19e eeuw werden er plannen uitgewerkt om een directe spoorverbinding tussen Boxtel en het Duitse Wesel aan te leggen. De Noord-Brabantsch-Duitsche Spoorweg-Maatscahppij (NBDS) begon met de bouw van deze route, die ook langs Gennep kwam te liggen. In 1871 werd de brug over de Maas gebouwd en in 1872 werd de eerste steen van het station in Gennep gelegd, enkele honderden meters ten zuiden van het oude centrum (aan de huidige Brabantweg). Verder werd dat jaar de nieuwe Maasbrug bij Gennep getest met bijna alle locomotieven van de nog jonge maatschappij.
Hoewel Maria de officieel opening van het deeltraject tussen Boxtel en Gennep in juli 1873 - enkele maanden na haar overlijden - niet meer heeft mogen meemaken, heeft ze het gefluit van stoomlocomotieven waarschijnlijk wel nog gehoord, daar het geluid kilometers ver draagt. Het zien en horen van zo’n grote machine moet in die tijd veel indruk hebben gemaakt.
In 1878 is het gehele traject in gebruik genomen. Het Duitse grensstation was station Goch en het Nederlandse grensstation was Gennep. Omdat deze lijn de kortste verbinding vormt tussen Londen en Moskou, komt er veel verkeer over en dit leidt tot bloei in Gennep. Hiermee krijgt Gennep ook een sterke verbinding oost-west en komt het helemaal uit zijn isolement.
Op de uitsnede van een kaart uit 1890 is goed te zien dat Rijksweg ook als verbinding ging dienen tussen de oude stad en het station.
Een wederom staat de boerderij ‘De Kroon’, belangrijk voor de families Van Well en Goossens, ingetekend op de kaart. Waarom een relatief kleine boerderij op iedere kaart wordt vernoemd is mij niet duidelijk.

1873: Gestorven

Zijn vrouw Maria (69) overlijdt op 12 maart 1873 in Gennep, Limburg, Nederland ⁴¹. Kort daarop trouwt zoon Johannes Hendrikus in op het ouderlijke bedrijf; vader Peter jr. en broer Leonardus blijven er wonen, Leonardus tot zijn huwelijk.

1885 Overleden

Peter (77) is op 27 juni 1885 overleden. Ook zijn vier zonen zouden allen een respectabele leeftijd bereiken, in volgorde van hun geboortedatum 81, 73, 93 en 80 jaar.

Na haar dood vinden we in de archieven van Gennep zijn vrouw Maria nog terug als vrouw van Peter Goossens (77) toen hij op 27 juni 1885 te Gennep was gestorven ⁴². Verder als moeder bij het overlijden van haar zoon Johannes (50) op 14 maart 1886 ⁴³ uit haar eerste huwelijk met Jacobus van Well en bij het overlijden van dochter Maria (49) op 12 augustus 1888 ⁴⁴ uit haar tweede huwelijk met Peter Goossens.

Bronnen en notities

1. .
2. .
3. .
4. .
5. .
6. .
7. .
8. .
9. .
10. .
11. .
12. .
13. .
14. .
15. .
16. .
17. .
18. .
19. .
20. .
21. .
22. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.028, inventaris­num­mer 5, 12 februari 1838, aktenummer 13 (overlijden met Jakobus van Well)
23. Goossens, H. M. (1978b). De Familie Goossens: Pagina 136
24. Goossens, H. M. (1978b). De Familie Goossens: Pagina 139
25. J.F.R. Philips e.a.., Geschiedenis van de Landbouw in Limburg 1750 – 1914 (Assen 1964) 128
26. J. Derix e.a., De geschiedenis van de Venraysche schaapscompagnieën, I (Venlo 1982) 7
27. Jappe Alberts, Geschiedenis, II, 211
28. Jappe Alberts, Oorsprong, 168
29. Goossens, H. M. (1978b). De Familie Goossens: Pagina 139
30. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 6, 12 december 1838, aktenummer 71 (huwelijk met Peter Gossens)
31. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 5, 1 juli 1839, aktenummer 27 (geboorte Anna Maria)
32. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 5, 28 januari 1841, aktenummer 5 (geboorte Karel)
33. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 5, 27 november 1842, aktenummer 54 (geboorte Peter)
34. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 6, 14 december 1845, aktenummer 56 (geboorte Johannes Hendrikus)
35. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 6, 11 mei 1848, aktenummer 16 (geboorte Leonardus)
36. Goossens, H. M. (1978b). De Familie Goossens: Pagina 140
37. Goossens, H. M. (1978b). De Familie Goossens: Pagina 140
38. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 7, 4 augustus 1857, aktenummer 27 (geboorte dochter van Jacob van Bergen en Theodora Kamps)
39. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 21, 20 februari 1870, aktenummer 2 (huwelijk Peter)
40. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 21, 10 februari 1869, aktenummer 1 (huwelijk Maria)
41. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 25, 13 maart 1873, aktenummer 12 (overlijden Maria van de Loo)
42. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 25, 27 juni 1885, aktenummer 25 (overlijden man Peter Goossens)
43. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 25, 15 maart 1886, aktenummer 12 (overlijden zoon Johannes van Well)
44. Burgerlijke Stand in Limburg, Gennep, archief 12.028, inventaris­num­mer 25, 13 augustus 1888, aktenummer 26 (overlijden dochter Maria Goossens
45. Indeling van de Nederlandse dialecten volgens Jo Daan
46. Ottersum. (z.d.). Atlasenkaart. Geraadpleegd op 10 januari 2022, van link
47. Ottersum (z.d.-b). In vroeger tijd. Geraadpleegd op 10 januari 2022, van link
48. Burgerlijke Stand in Limburg, Ottersum, archief 12.083, inventaris­num­mer 23, 19 april 1880, aktenummer 8 (huwelijk zoon Johannes Hendrikus Goossens) [1] link
49. Geschichtliches. (z.d.). Spargeldorf Kessel. Geraadpleegd op 3 maart 2022, van link
50. Johrin Visser. (2020, 3 juni). Waar de Niers langs kronkelwegen bij een burcht de Maas ontmoet. Geldersgenootschap. Geraadpleegd op 3 maart 2022, van link
51. Van R. Goossens, de auteur