Zeger II van Groesbeeck (1340-1405)
Geboren[bewerken]
Zeger II van Groesbeeck is tussen 1340 en 1340 geboren. Hij is een zoon van Jan van Groesbeeck III (II) (1293-1342) en Beije van Heumen (1300-1350).
Hij draagt kasteel en heerlijkheid Heumen op aan de hertog van Gelre en ontvangt het in 1402 als leengoed. Als Gelderse territoir komt het voor het eerst voor in 1402, toen Zeger van Groesbeek door den hertog beleend werd met o.a. "dat huys to Hoemen" en dieselve gerichte, hoge ende syde" (d.i. hoog en laag).
Ridderschap en heerlijkheden[bewerken]
Met name binnen de adel vormde het bezit van heerlijkheden het leeuwendeel van het bezit van een bepaalde familie. Veel edelen waren sterk aangewezen op het bezit van heerlijkheden, die voor hen een machtsbasis, inkomstenbron en statussymbool vormden. Omdat edelen hun familienaam veelal aan een heerlijkheid ontleenden (denk aan namen als 'Van Wassenaer'), was de heerlijkheid dus ook belangrijk voor het prestige van de familie.
Ook het ridderschap was belangrijk. Het gaf toegang tot allerlei financieel interessante erebaantjes en betrekkingen. Om deze reden 'verzamelden' edelen heerlijkheden, zodat ook hun zonen in staat zouden zijn zitting te nemen in de Ridderschap.
1343: Hertog van Gelre[bewerken]
De leenheer van zijn vader, hertog Reinoud II, was een krachtige heer geweest die Gelre groot en belangrijk maakte. Echter een jaar na de dood ????? van zijn vader stierf in 1343 ook zijn leenheer Reinoud II. Zijn zoon was pas 10 jaar en te jong bevonden om het hertogdom Gelre te besturen. De Raad van State koos daarom twee voogden, zijn moeder Eleanora en zijn oom Dirk IV van Valkenburg. Echter, het boterde niet tussen beiden, waarna Eleonora besloot om met haar twee zoons naar naar haar broer Eduard III van Engeland te vertrekken.
1350: De gelderse broederstrijd[bewerken]
De Gelderse Broederstrijd was een elfjarige oorlog (1350-1361) tussen de broers Reinoud III en Eduard over wie zich rechtmatige heerser van het hertogdom Gelre mocht noemen. De broers werden sterk beïnvloed door de ridderschap, met in het bijzonder twee adellijke families, Heeckerens en Bronckhorsten, die een grote haat voor elkander koesterden, wat een grote impuls gaf aan deze oorlog.
1361:Eduard van Gelre[bewerken]
Uiteindelijk was Reinoud toch tot 1361 hertog van Gelre. In dat jaar werd hij echter tijdens een slag bij Tiel gevangengenomen door zijn broer en opgesloten, waarna Eduard de macht overneemt.
Huwelijk[bewerken]
Zeger trouwt twee maal. Eerst met Aleid van Straeten. Ze krijgen een dochter:
- Fije (Sophia) van Groesbeek (1362-1429)
Fije (Sofia) van Groesbeek trouwt in 1387 met Sweder van Heeckeren genaamd van Rechteren, overleden 23 april 1404, ouders Frederik van Heekeren van der Eze en Lutgard van Voorst van Rechteren. Sweder van Rechteren was vanaf 1388 Heer tot Rechteren, 1395 Raad van Bisschop van Utrecht, 1396 Drost van Coevorden en Drenthe.
1387 mei 17 (des vrydaghes na onss heren Hemelvaertsdach) Zegher van Gruysbeke, heer van Hoemen, ridder, verklaart huwelijkse voorwaarden te maken met Sweder van Rechteren voor het huwelijk van zijn dochter Fije met Van Rechteren, waarbij wordt bepaald dat hij haar 2800 guldens zal meegeven en dat zij daarbij afstand doet van haar rechten op de nalatenschap van wijlen haar moeder, en dat Van Rechteren dit geld zal beleggen in goederen die door Deric van Apeltaren, Henric van der Straten, Wynand van Aernhem en Jan Mompelyer van Overhage voldoende worden geacht, terwijl Van Rechteren haar een jaarlijks levenslang vruchtgebruik zal geven van 280 guldens, waarbij Van Gruysbeke, naast zijn zoon Johan van Gruysbeke als medeverbondene, tot borgen stelt Deric en Henric van Apeltaren, broers, Henric van Straten, ridders, Jorden van Wijlre, scholaster te Zeeflic, Herberen van Gruysbeke, Werenbrecht en Johan van Ubbergen, broers, Rutgher en Deric van Gruysbeke, broers, en Johan van Wijlre. Origineel charter (inv.nr. 32), met de zegels, waarvan enkele geschonden, van Zegher en Johan van Gruysbeke, vader en zoon, en van de tien borgen.
In deze oorkonde is Ridder Henric van Straeten waarschijnlijk dezelfde als Henrich von der Straten, de broer van Aleid van Straeten (de moeder van Fije van Groesbeek). Dit is de eerste aanwijzing dat de Ridders "Van Straeten" uit het huidige Gelderland dezelfde zijn c.q. gerelateerd zijn aan de Ridders "Von der Straeten" uit regio Weeze, Goch. Aan deze acte in het Archief van Huis Almelo moet dus ook het zegel van Heinrich vond der Straeten te vinden zijn.
Het huwelijk met Aleid van Straeten wordt haast nergens genoemd. Echter, de zoon van Seger van Groesbeek voerde later de titel Heer van Hoemen en Calbeck, welke laatste titel in de familie kwam via het huwelijk met Aleid van Straeten. Veel genealogen houden het er dan ook op dat Fije van Groesbeek een dochter uit dat latere huwelijk van Seger met Margaretha Bylandt was. Dit laatste is alleen in tegenspraak met de borgen die namens Seger van Groesbeek optreden in bovengenoemde overeenkomst. Daarin wordt geen enkele Bylandt genoemd, maar wel Henric van Straeten... 2
1371: Eduard van Gelre sneuvelt[bewerken]
In 1371 sneuvelde zijn broer hertog Eduard van Gelre in de Slag bij Baesweiler en werd Reinoud bevrijd en opnieuw uitgeroepen tot hertog van Gelre. Zijn tweede regeerperiode was echter van zeer korte duur, hij stierf namelijk nog datzelfde jaar.
1371: Eerste Gelderse Successieoorlog[bewerken]
Toen beiden broers kinderloos waren gestorven, maakten de twee dochters aanspraak op het bestuur over het hertogdom. Machteld was getrouwd met de Hollandse heer Jan II van Blois en Maria was de vrouw van hertog Willem II van Gulik. En wederom gooide de twee families de Heeckerens en Bronckhorsten olie op het vuur. De Heeckerens steunden Machteld, de Bronckhorsten Maria en haar zoon. Na acht jaar strijd won Maria de oorlog en werd haar zoon Willem hertog van Gelre.
Huwelijk 2[bewerken]
Zeger van Groesbeek voor de tweede keer met Margaretha van Bylandt. Ze krijgen een zoon:
- Johan 'de Oude' van Groesbeeck (1375-1431)
±1374: Heer van Loenen[bewerken]
Door het huwelijk met Margaretha wordt Zeger korte tijd heer van Loenen.
1379: Hertog Willem I[bewerken]
Willem I/III van Gelre (1364-1402) was de oudste zoon van hertog Willem II van Gulik en van Maria van Gelre, de halfzuster van Reinoud III, de laatste hertog van het Gelderse hertogelijke huis. Willem was vanaf 1371/1377 als Willem I hertog van Gelre en graaf van Zutphen en vanaf 1393 als Willem III hertog van Gulik. In het voorjaar van 1390 ging Willem naar Engeland. Hij werd daar tot ridder in de "Orde van de Kouseband" benoemd door Richard II van Engeland, waarmee Willem de eerste vorst was van het vasteland die deze eer te beurt viel.
Willem was betrokken bij veel militaire activiteiten. Gedurende zijn regering waren de hertogdommen Gelre en Gulik tijdelijk verbonden in een unie. Willems regeerperiode wordt alom omschreven in de sfeer van 'ridderlijke hoflijkheid'. Hij nam deel aan vele toernooien en aan man tot man gevechten en werd geprezen als "ideale ridder".
In 1402 stierf Willem, slechts 38 jaar oud. Als Willem langer geleefd had, dan hij vermoedelijk de Bourgondische invloed in de Lage landen tegen kunnen houden.
Overleden[bewerken]
Zeger van Groesbeeck (65) is in 1405 overleden.
Naar pagina: Deel 20: Geslacht Van Groesbeeck
Bronnen en notities[bewerken]
- FamilySearch
- Straatman, R. (2010, 1 maart). Parenteel Johann Von der Straten (Goch). Straatman(s) / Straetman(s) Genealogie. https://smaak.home.xs4all.nl/Parenteel-Von-Der-Straten-Goch.htm